Αν και για πολύ κόσμο αποτελεί αφορμή για εξόρμηση στις παραλίες, τα ιδιαίτερα αυξημένα επίπεδα θερμοκρασίας μπορεί να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία. Η έκθεση στον ήλιο και τη ζέστη τις ημέρες του κάυσωνα μπορεί να προκαλέσει από μία απλή δυσφορία ή ένα απλό κάψιμο εώς και έγκαυμα, θερμική εξάντληση ή θερμοπληξία.

Ενυδάτωση

Μια από τις πιο συνηθισμένες αλλά συγχρόνως και σοβαρές επιπτώσεις είναι η αφυδάτωση, η περιορισμένη παρουσία υγρών/νερού στο σώμα δηλαδή. Το ανθρώπινο σώμα έχει διάφορους τρόπους να διατηρεί σταθερή τη θερμοκρασίας του. Ένας από αυτούς είναι η εφίδρωση μέσω του δέρματος. Όσο μεγαλύτερη είναι η εξωτερική θερμοκρασία τόσο πιο έντονη είναι και η εφίδρωση για την επίτευξη της θερμορύθμισης. Η έντονη εφίδρωση που παρατηρείται στις υψηλές θερμοκρασίες, η διούρηση, η περιορισμένη πρόσληψη υγρών είναι κάποιοι από τους παράγοντες που συμβάλουν στην παρουσίαση αφυδάτωσης. Για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της αφυδάτωσης είναι σημαντική η επαρκής ενυδάτωση του οργανισμού. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με:

- αυξημένη πρόσληψη υγρών: περίπου το 55% του ανθρώπινου σώματος αποτελείται από νερό, ενώ κάθε κύτταρο του ανθρώπινου οργανισμού χρειάζεται την παρουσία νερού προκειμένου να λειτουργήσει φυσιολογικά. Η επαρκής κατανάλωση νερού και άλλων υγρών είναι απαραίτητη για την αποφυγή της αφυδάτωσης. Τους καλοκαιρινούς μήνες η ανάγκες του οργανισμού για υγρά αυξάνονται στα τουλάχιστον 2 λίτρα ημερησίως, ποσότητα που μπορεί κανείς να καταναλώσει πίνοντας νερό, χυμούς και ροφήματα και τρώγοντας άφθονα φρούτα, λαχανικά και σούπες. Η πρόσληψη υγρών οφείλει να γίνεται ανεξάρτητα από το αν υπάρχει φυσική δραστηριότητα ή το αίσθημα της δίψας.

- περιορισμένη κατανάλωση καφέ και αλκοολούχων ροφημάτων: τόσο ο καφές όσο και το αλκοόλ έχουν διουρητική δράση. Η αυξημένη κατανάλωση αυτών προκαλεί έντονη διούρηση, κάτι που σε συνδυασμό με την ιδιαίτερα υψηλή θερμοκρασία μπορεί να καταλήξει σε αφυδάτωση.

- πρόσληψη ηλεκτρολυτών: οι ηλεκτρολύτες βρίσκονται στον ενδοκυττάριο και στον εξωκυττάριο χώρο και έχουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ισορροπίας νερού στο σώμα. Η πρόσληψη ηλεκτρολυτών μπορεί να γίνει με την κατανάλωση κάποιου ισοτονικού ποτού του εμπορίου ή σπιτικού, αναµειγνύοντας λίγο χυµό λεµονιού, 1 κ.τ.γ. ζάχαρη και 1 πρέζα αλάτι σε ένα ποτήρι νερό.

Διατροφή

Η διατροφή τις ημέρες του καύσωνα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεγμένη αφού επηρεάζει κατά πολύ τις αντοχές του οργανισμού στις υψηλές θερμοκρασίες.

Μικρά διατροφικά tips για τις ζεστές ημέρες:

- Κατανάλωση κυρίων γευμάτων σε ώρες με σχετικά χαμηλή θερμοκρασία: καλό είναι τα κύρια γεύματα να γίνονται πρωινές ή βραδινές ώρες όπου η θερμοκρασία είναι χαμηλότερη σε σχέση με τις υπόλοιπες ώρες της ημέρας. Η κατανάλωση τροφής προκαλεί θερμογένεση γι΄αυτό και τις μεσημβρινές ώρες όπου η θερμοκρασία είναι υψηλότερη, είναι καλό η ποσότητα τροφής που προσλαμβάνεται να είναι περιορισμένη.

- Κατανάλωση μικρών και ελαφριών γευμάτων: Τα μικρά και πιο ελαφριά γεύματα είναι περισσότερο εύπεπτα και η κατανάλωση τους δεν προκαλεί δυσφορία ή υπνηλία.

- Αποφυγή λιπαρών ή/και τηγανιτών φαγητών, πολλών μπαχαρικών και καυτερών τροφίμων: Τα τηγανιτά ή τα τσιγαριστά φαγητά απορροφούν ποσότητα λαδιού, με αποτέλεσμα να αυξάνεται περιεκτικότητα τους σε λιπαρά. Το λίπος καθιστά τα τρόφιμα πιο δύσπεπτα κι έτσι ο οργανισμός “κουράζεται” περισσότερο για την πέψη τους. Το ίδιο δύσπεπτα είναι και τα φαγητά που είναι πλούσια σε μπαχαρικά ή είναι καυτερά. Τα ωμά, ψητά, τα βραστά και τα μαγειρευτά φαγητά, με λίγο λάδι, είναι ιδανικότερα προς βρώση σε υψηλές θερμοκρασίες.

- Τρόφιμα και ροφήματα που δροσίζουν:

• Φρούτα: καρπούζι, πεπόνι
• Λαχανικά: αγγούρι, πράσινα φυλλώδη
• Γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά
• Φυσικοί χυμοί χωρίς πρόσθετη ζάχαρη
• Ζελέ (χωρίς ζάχαρη)
• Παγωμένο τσάι
• Ανθρακούχο νερό με λεμόνι
• Γκασπάτσο.

Ελίνα Ασημακοπούλου
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, BSc
Επιστημονική Υπεύθυνη ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, Καλύβια Αττικής

τ. Γ. Γραμματέας Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας (ΕΛ.Δ.Ε.)

www.elina-diatrofi.gr