Σε αντίθεση με τον άντρα που παράγει σπερματοζωάρια καθ’όλη την διάρκεια της ζωής του, οι γυναίκες γεννιούνται με καθορισμένο αριθμό ωαρίων τα οποία σχηματίζονται στις ωοθήκες κατά την διάρκεια της εμβρυικής ζωής. Κατά την γέννηση σου είχες περίπου 2 εκατομμύρια ωάρια αλλά ένας μικρός αριθμός από αυτά θα απελευθερωθεί από τις ωοθήκες κατά την διάρκεια της αναπαραγωγικής σου ζωής ενώ τα υπόλοιπα θα καταστραφούν. Τα ωάρια στις ωοθήκες ελαττώνονται μετά την γέννηση και έτσι κατά την έναρξη της εφηβείας οι ωοθήκες περιέχουν περίπου 300.000 ωάρια.

Κάθε μήνα τουλάχιστον ένα ωάριο απελευθερώνεται από τις ωοθήκες (ωορρηξία) και προσλαμβάνεται από την σάλπιγγα. Εάν έχει προηγηθεί επαφή, το ωάριο έχει πιθανότητα 22% να γονιμοποιηθεί και να γίνει έμβρυο. Το έμβρυο μετακινείται διαμέσου της σάλπιγγας στη μήτρα όπου εμφυτεύεται στο ενδομήτριο και η εγκυμοσύνη ξεκινά. Εάν δεν γίνει γονιμοποίηση το ωάριο καταστρέφεται 24 ώρες μετά την απελευθέρωση του από την σάλπιγγα ενώ εμφανίζεται η περίοδος λίγο αργότερα.

Ποια είναι η “φυσιολογική” διάρκεια του κύκλου της γυναίκας;

Ο κύκλος της γυναίκας διαρκεί 28-29 ημέρες. Τις ημέρες του κύκλου της μετράμε από την 1η ημέρα της περιόδου έως την 1η ημέρα της επόμενης περιόδου. Σε ορισμένες γυναίκες ο κύκλος διαρκεί λιγότερες ή λίγο περισσότερες ημέρες χωρίς να αυτό να αποτελεί πρόβλημα. Είναι τέλος αρκετά συχνό η διάρκεια του κύκλου να διαφέρει λίγες ημέρες από μήνα σε μήνα.
Καθώς η ηλικία της γυναίκας προχωράει και πλησιάζει την εμμηνόπαυση, ο κύκλος γίνεται πιο σύντομος και δεν είναι ασυνήθιστο να διαρκεί μόνο 2-3 εβδομάδες.

Πως λειτουργούν οι ορμόνες μου ;

Ο κύκλος της γυναίκας ρυθμίζεται από διάφορες ορμόνες που παράγονται σε διαφορετικά σημεία του σώματος της :

•GnRH είναι μια ορμόνη που παράγεται στον υποθάλαμο, αδένας που βρίσκεται στον εγκέφαλο. Η ορμόνη αυτή διεγείρει την υπόφυση για την παραγωγή της Ωοθυλακιοτρόπου ( FSH) και Ωχρινοτρόπου ( LH) ορμόνης.

•Ωοθυλακιοτρόπος ορμόνη (FSH) παράγεται από την υπόφυση που είναι ένας αδένας του εγκεφάλου. Η FSH επιδρά στην ωοθήκη και βοηθά στην ανάπτυξη και ωρίμανση των ωαρίων.

•Ωχρινοτρόπος ορμόνη (LH) παράγεται επίσης από την υπόφυση, επιδρά στις ωοθήκες και είναι υπεύθυνη για την απελευθέρωση του ωαρίου στη μέση περίπου του κύκλου ( ωορρηξία)

•Οιστρογόνα που παράγονται στις ωοθήκες με την βοήθεια της FSH. Τα οιστρογόνα είναι υπεύθυνα για τις αλλαγές στο σώμα της γυναίκας κατά την εφηβεία, και έχουν σημαντικό ρόλο στη σύλληψη και την συνέχιση της κύησης.

•Προγεστερόνη. Παράγεται στις ωοθήκες με την βοήθεια της FSH και LH. Η προγεστερόνη έχει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της κύησης καθώς και στην εμφάνιση της περιόδου κάθε μήνα.

Κάθε μήνα εκκρίνεται GnRH από τον υποθάλαμο που διεγείρει την υπόφυση να παράγει FSH. Η FSH μεταφέρεται με το αίμα στις ωοθήκες και τις διεγείρει να παράγουν ωάρια. Οι ωοθήκες περιέχουν ωάρια που έχουν σχηματιστεί κατά την διάρκεια της εμβρυικής ζωής. Με την βοήθεια της FSH, από αυτή την αποθήκη ωαρίων επιλέγονται κάποια ωάρια που ξεκινούν να ωριμάζουν.

Ένα συνήθως ωάριο αναπτύσσεται ταχύτερα από τα άλλα και ονομάζεται κυρίαρχο, ενώ τα υπόλοιπα σταματούν να αναπτύσσονται και απορροφούνται. Κάθε ωάριο ωριμάζει μέσα σε μια μικρή κύστη που ονομάζεται ωοθυλάκιο.Καθώς αναπτύσσονται τα ωάρια , με την επίδραση της FSH παράγουν οιστραδιόλη. Η οιστραδιόλη επιδρά στο ενδομήτριο και το προετοιμάζει να δεχτεί την μελλοντική κύηση.

Η Ωορρηξία και τι συμβαίνει αμέσως μετά

Όταν το κυρίαρχο ωοθυλάκιο ωριμάσει ( 12-13 ημέρα του κύκλου σε κύκλο 28 ημερών) παράγεται από την υπόφυση η LH που μεταφέρεται στην ωοθήκη και βοηθά στην τελική ωρίμανση του ωαρίου. Η LH επιδρά επίσης στο ωοθυλάκιο και προκαλεί την ρήξη του και ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση του ωαρίου στην σάλπιγγα.
Μετά την ωορρηξία το ωοθυλάκιο μετατρέπεται σε ωχρό σωμάτιο. Το ωχρό σωμάτιο παράγει προγεστερόνη που επιδρά στο ενδομήτριο και το προετοιμάζει για υποδεχτεί την μελλοντική κύηση. Καθώς η παραγωγή της αυξάνει, το στήθος γίνεται ευαίσθητο.

Εάν γίνει γονιμοποίηση….

Η γονιμοποίηση του ωαρίου γίνεται στη σάλπιγγα εντός 24 ωρών από την στιγμή που απελευθερωθεί από την ωοθήκη. Το έμβρυο αναπτύσσεται για 3 ημέρες στη σάλπιγγα και στη συνέχεια εισέρχεται στη μήτρα όπου ωριμάζει για άλλες 3 ημέρες και την 6η ημέρα εμφυτεύεται στο ενδομήτριο και η εγκυμοσύνη ξεκινά. Την ημέρα της εμφύτευσής του το έμβρυο αποτελείται από 150-200 κύτταρα και ονομάζεται βλαστοκύστη.

Εάν δεν γίνει γονιμοποίηση…..

Η παραγωγή οιστρογόνων και προγεστερόνης ελαττώνεται με αποτέλεσμα το ενδομήτριο να παράγει χημικές ουσίες που ονομάζονται προσταγλανδίνες. Αυτές οι χημικές ουσίες προκαλούν ισχαιμία στο ενδομήτριο ( ελαττώνουν την παροχή αίματος) και προκαλούν ήπιες συσπάσεις στη μήτρα.Η ισχαιμία προκαλεί νέκρωση του ενδομητρίου το οποίο με την βοήθεια των συσπάσεων της μήτρας αποβάλλεται σαν αίμα ( περίοδος)

Ποια είναι τα πιο συχνά προβλήματα που έχουν οι γυναίκες με την περίοδο τους ;

Τα πιο συχνά προβλήματα που μπορεί να έχει η γυναίκα με την περίοδο είναι :

Αμηνόρροια δηλ. απουσία περιόδου. Ο όρος αμηνόρροια χρησιμοποιείται για να περιγράψει :

•Μη εμφάνιση περιόδου μέχρι την ηλικία των 15 ετών.

•Σε γυναίκες και εφήβους η μη εμφάνιση περιόδου για 90 ημέρες.

Πιθανές αιτίες :

•Κύηση

•Θηλασμός

•Μεγάλη και απότομη απώλεια βάρους

•Έντονη άσκηση σε αθλήτριες.

•Έντονο άγχος.

•Διάφορες παθήσεις που χρειάζονται θεραπεία

Σε κάθε περίπτωση συμβουλέψου το γιατρό σου γιατί υπάρχουν κατάλληλες θεραπείες.

Δυσμηνόρροια σημαίνει πόνος κατά την περίοδο.Οι πόνοι της περιόδου είναι συχνοί σε κορίτσια στην εφηβεία που μερικές φορές μπορεί να είναι έντονοι. Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Κοινά παυσίπονα όπως Ponstan είναι ό,τι χρειάζεται. Εάν οι πόνοι σας ανησυχούν απευθυνθείτε στο γιατρός που θα σας δώσει την κατάλληλη αγωγή.Σε ενήλικες γυναίκες πόνο στην περίοδο μπορεί να προκαλέσουν κοινά νοσήματα όπως τα ινομυώματα και η ενδομητρίωση. Ο γιατρός θα σας συμβουλέψει ποια θεραπεία ταιριάζει σε εσάς.

Ανώμαλη κολπική αιμόρροια σημαίνει αιμόρροια που διαφέρει από την συνήθη περίοδο της γυναίκας και περιλαμβάνει :

•Αίμα ανάμεσα σε δυο περιόδους

•Αίμα μετά την επαφή

•Περίοδοι που διαρκούν περισσότερο από συνήθως ή η γυναίκα έχει πολύ μεγάλη ροή.

•Αίμα μετά την εμμηνόπαυση

Ανώμαλη κολπική αιματόρροια μπορεί να οφείλεται σε πολλές αίτιες . Ο γιατρός σου θα προτείνει εξετάσεις για τις πιο συχνές αιτίες που συναντάμε στην ηλικιακή ομάδα σου.

Πότε πρέπει να συμβουλευτώ το γιατρό μου για την περίοδό μου ;

Συμβουλέψου τον γιατρό σου εάν :

•Η περίοδος σου δεν έχει αρχίσει μέχρι τα 15 σου.

•Η περίοδος σου σταματήσει ξαφνικά για περισσότερο από 90 ημέρες.

•Ενώ ο κύκλος σου ήταν τακτικός παρουσιάζει ξαφνικά ανωμαλίες όπως μεγαλύτερη ή μικρότερη διάρκεια.

•Όταν ο κύκλος σου διαρκεί λιγότερο από 21 ημέρες ή περισσότερο από 35 ημέρες.

•Όταν η περίοδος σου διαρκεί περισσότερο από 7 ημέρες.

•Όταν στην περίοδο σου έχεις έντονη ροή και αλλάζεις σερβιέτα ή ταμπόν κάθε 1-2 ώρες.

•Έχεις αίμα ανάμεσα στις περιόδους σου.

•Έχεις έντονους πόνους κατά την περίοδο.