Στη σύγχρονη εποχή, πολλές γυναίκες επιλέγουν να καθυστερήσουν την απόκτηση παιδιού λόγω των προκλήσεων της ζωής, της οικονομικής αβεβαιότητας ή λόγω προσωπικών και ιατρικών λόγων. Η μέθοδος της κατάψυξης ωαρίων αποτελεί μια σημαντική πρόοδο στην επιστήμη της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, δίνοντας τη δυνατότητα στις γυναίκες να διατηρήσουν το βιολογικό τους υλικό για μελλοντική χρήση, όταν θα είναι έτοιμες να γίνουν μητέρες.

Είναι ασφαλής η κατάψυξη ωαρίων; Ποια είναι τα βήματα της διαδικασίας; Τι προβλέπει η νομοθεσία; Στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο Δρ. Στέφανος Χανδακάς, Μαιευτήρας-Γυναικολόγος και Αναπληρωτής Καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, απαντά σε αυτά τα ερωτήματα και εξηγεί γιατί η γονιμότητα των γυναικών μειώνεται μετά από μια συγκεκριμένη ηλικία.

Κύριε Χανδακά, η κατάψυξη ωαρίων έχει εξελιχθεί σημαντικά με τα χρόνια. Από μια μέθοδο που προοριζόταν κυρίως για γυναίκες με καρκίνο σε αναπαραγωγική ηλικία, πλέον απευθύνεται σε ένα ευρύ φάσμα υγιών γυναικών που αναβάλλουν την οικογένεια για κοινωνικούς λόγους. Πώς επηρεάζουν οι κοινωνικές εξελίξεις τον τομέα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής;

Τα τελευταία χρόνια, παρατηρούμε μια αυξανόμενη τάση των γυναικών να αναβάλουν την τεκνοποίηση μετά τα 30. Αυτό οφείλεται σε προσωπικούς λόγους, όπως η δυσκολία εύρεσης συντρόφου, οικονομικούς παράγοντες και επαγγελματικές φιλοδοξίες, καθώς περισσότερες γυναίκες αφιερώνονται στις σπουδές και την καριέρα τους.

Η κατάψυξη ωαρίων δίνει στις γυναίκες τη δυνατότητα να «παγώσουν» τον χρόνο, επιλέγοντας οι ίδιες πότε θα γίνουν μητέρες. Η τεχνολογική πρόοδος επιτρέπει αυτή την επιλογή, και όλο και περισσότερες γυναίκες ενημερώνονται και ενδιαφέρονται για αυτή τη μέθοδο το 2024.

Υπάρχει η αντίληψη ότι «όσο νωρίτερα, τόσο καλύτερα» στην κατάψυξη ωαρίων. Τι ισχύει για γυναίκες που πλησιάζουν ή έχουν περάσει τα 35; Είναι αποτελεσματική η κατάψυξη σε αυτές τις ηλικίες; Υπάρχουν στατιστικά στοιχεία για γυναίκες κοντά στα 40;

Είναι γνωστό ότι η γονιμότητα των γυναικών είναι υψηλότερη μεταξύ 25 και 30 ετών και αρχίζει να μειώνεται μετά τα 35. Μετά τα 40, η μείωση είναι πιο έντονη, με το 50-60% των ζευγαριών που προσπαθούν για πρώτη φορά μετά τα 40 να αντιμετωπίζουν δυσκολίες.

Παρόλο που υπάρχουν πολλοί λόγοι για αυτή τη μείωση, μια μεγάλη αμερικανική μελέτη έδειξε ότι η κατάψυξη ωαρίων μπορεί να είναι αποτελεσματική ακόμη και σε μεγαλύτερες ηλικίες. Ο μέσος όρος ηλικίας των γυναικών που αποκτούν το πρώτο τους παιδί έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, και οι σύγχρονες τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής προσφέρουν ασφάλεια. Η έγκαιρη ενημέρωση και απόφαση για κατάψυξη ωαρίων μπορεί να διασφαλίσει τη μελλοντική δημιουργία οικογένειας.

Πολλές γυναίκες ανησυχούν για την ασφάλεια της μεθόδου και την επίδρασή της στην υγεία των παιδιών. Τι θα τους λέγατε;

Οι μελέτες δείχνουν ότι η κατάψυξη ωαρίων είναι απολύτως ασφαλής. Μέχρι σήμερα, έχουν γεννηθεί περίπου 6.000 παιδιά από κατεψυγμένα ωάρια, και δεν έχει παρατηρηθεί αυξημένο ποσοστό γενετικών ή χρωμοσωμικών ανωμαλιών σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό ή με παιδιά που γεννήθηκαν από φρέσκα ωάρια.

Μπορείτε να περιγράψετε τα βασικά βήματα της διαδικασίας;

Η διαδικασία ξεκινά με τη φαρμακευτική διέγερση των ωοθηκών για την παραγωγή περισσότερων ωαρίων. Ακολουθεί η συλλογή των ωαρίων μέσω μιας μικρής επέμβασης υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση. Τα ωάρια καταψύχονται με τη μέθοδο της υαλοποίησης και αποθηκεύονται σε υγρό άζωτο. Όταν η γυναίκα αποφασίσει να τα χρησιμοποιήσει, τα ωάρια αποψύχονται, γονιμοποιούνται και τα έμβρυα μεταφέρονται στη μήτρα.

Τι προβλέπει η νομοθεσία για τη διάρκεια διατήρησης των κατεψυγμένων ωαρίων;

Σύμφωνα με τη νομοθεσία (Νόμος 4272/2014), η αρχική διάρκεια κατάψυξης είναι 5 χρόνια, με δυνατότητα παράτασης ανά 5 έτη, έως και συνολικά 20 χρόνια, με έγγραφη αίτηση της ενδιαφερόμενης.

Τι θα συμβουλεύατε τις γυναίκες που σκέφτονται την κατάψυξη ωαρίων, αλλά διστάζουν; Υπάρχει λόγος να αναβάλουν αυτή την απόφαση;

Η διατήρηση της γονιμότητας είναι ένα πολύτιμο δώρο που μπορεί να προσφέρει μια γυναίκα στον εαυτό της, δίνοντάς της περισσότερες επιλογές για το μέλλον. Ακόμη και αν τελικά δεν χρειαστεί να χρησιμοποιήσει τα κατεψυγμένα ωάρια, η ύπαρξή τους της προσφέρει ασφάλεια. Εάν η φυσική σύλληψη δεν είναι δυνατή όταν το αποφασίσει, τα κατεψυγμένα ωάρια μπορούν να τη βοηθήσουν να πραγματοποιήσει το όνειρό της για οικογένεια.

Ευχαριστούμε θερμά για τις επιστημονικές πληροφορίες τον Μαιευτήρα-Γυναικολόγο, Ενδοσκοπικό Χειρουργό Αναπαραγωγής και Αναπληρωτή Καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Λευκωσίας κ. Στέφανο Χανδακά.

Ακολουθήστε τον Στέφανο Χάνδακα σε Facebook, Instagram, LinkedIn και TikTok.

Εναλλακτικά επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.drchandakas.gr.